Serhildanlar Başladı [17 Mart 1989]
Bir çatışmada öldürülen PKK gerillası için Mardin’in Savur ilçesinde 17 Mart 1989′da yapılan cenaze töreni sırasında kalabalık bir grup PKK lehine gösteri yaptı. Bu olay, Serhildan (Başkaldırı) Dönemi’nin başlangıcı olarak tarihe geçti. Bunu, 15 Mart 1990′da yine Mardin’in Nusaybin ilçesinde bir gerillanın cenaze töreninde yapılan gösteri izledi. Bu esnada çıkan olaylarda bir kişi başına isabet eden bir kurşun ile öldürüldü. Bunun üzerine şehir esnafı iki gün süren kepenk kapatma eylemi yaptı. 21 Mart 1990′da da Cizre’de esnaf kepenk kapatma eylemi yaptı ve burada çıkan olaylarda 4 kişi öldürüldü. Aynı gün, kepenk kapatma eylemleri Nusaybin, İdil, Silopi Midyat ve Suruç’a sıçradı. Bu tarihte Zekiye Alkan’ın Diyarbakır surlarında kendini yakması üzerine olaylar Diyarbakır’a da sıçradı. 30 Mart 1990′da Diyarbakır esnafı toplu kepenk kapatma eylemi yaptı. 3 Nisan’daysa o zamanlar Siirt’e bağlı bir ilçe olan Batman’da 15 bin esnaf kepenk kapattı. Bu eyleme müdahale eden güvenlik güçleri kepenkleri balyozlarla açtı, birçok işyeri yağmalandı. 6 Haziran 1990′da ise Mardin’in Dargeçit ilçesinde oturma eylemi yapan 11 kadının tutuklanması üzerine kepenk kapatma eylemi yapıldı. 6 Eylül 1990′da ise Mardin’in Nusaybin ilçesinde üç PKK’linin cenazelerinin yakınlarına teslim edilmemesi üzerine esnaf kepenk kapattı. 21 Aralık’ta Lice’de yapılan baskıları protesto etmek ve kaymakamlığa şikayette bulunmak için gelen köylülere ateş açıldı ve bir kadın ve bir çocuk öldürüldü. 4 Mart 1991′de Mardin’in İdil ilçesinde PKK lehine yürüyüş yapan halk üzerine açılan ateş sonucu 2 kişi yaşamını yitirirken 25 kişi yaralandı. 7 Mart 1991′de Dargeçit’te İdil’de çıkan olayları protesto etmek için yürüyüş yapan gruba ateş açıldı, 1 kişi ölürken 7 kişi ağır yaralandı. 15 Mart 1991′de yine Dargeçit’te Halepçe katliamını protesto etmek için toplanan ve sonra yürüyüşe geçen yaklaşık 7.000 kişinin üzerine emniyet müdürlüğünden ateş açıldı ve 1 kişi öldü. Bu yılın 21 Mart’ında ise birçok Kürt il ve ilçesinde kitlesel gösteriler düzenlenerek Newroz bayramı kutlandı; güvenlik güçlerinin müdahelesi sonucu Nusaybin’de 1 kişi hayatını kaybetti. Henüz Newroz olayları dinmemişken Irak’ın Kürtlere saldırısını protesto için Diyarbakır’da 20 bin kişinin katıldığı bir eylem yapıldı ve polisin müdahale etmesi sonucu 70 kişi yaralandı. 8 Temmuz 1991′de HEP Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın’ın işkenceyle öldürülmesi sonucu serhildanlar tekrar başladı. Vedat Aydın’ın 10 Temmuz’daki cenaze törenine katılan onbinlerce kişinin üstüne ateş açılması sonucu resmi açıklamalara göre 3, HEP’lilere göreyse 10′u aşkın kişi yaşamını yitirdi. Bu olayları protesto için Nusaybin, Lice ve Bismil’de esnaf kepenk kapatarak yürüyüş yaptı. Aynı yılın 15 Ağustos’undaysa PKK’nin ilk silahlı eylemini gerçekleştirmesinin 7. yıldönümü dolayısıyla Batman, Kızıltepe, Silvan, İdil, Dargeçit, Lice, Hazro, Suruç, Midyat, Bismil, Kulp, Kurtalan ve Nusaybin ile Adana’nın Dağlıoğlu ve İzmir’in Kadifekale semtlerinde kepenk kapatma eylemi yapıldı. Tarihler 24 Aralık 1991′i gösterdiğinde Kulp ve Lice’de PKK’li gerillaların cenazeleri sırasında çıkan olaylarda 3′ü asker olmak üzere 12 kişi yaşamını yitirdi. Bu olaylar birçok Kürt yerleşim biriminde toplu şekilde kınanarak protesto edildi; Diyarbakır, Mardin ve Siirte bağlı 8 ilçede esnaf kepenk kapatma eylemi yaptı. Olaylar 26 Aralık’ta Diyarbakır kent merkezine sıçradı, çıkan olaylarda birçok Kürt gözaltına alındı. Serhildan adı verilen il ve ilçelerdeki fiili gösteriler daha sonraki yıllarda da sürdü.
